Ο απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ και ο Ελληνοκυπριακός Τύπος Οι θέσεις των εφημερίδων Ελευθερία, Ο Φιλελεύθερος και Χαραυγή την περίοδο 19571960

Abstract

Το παρόν άρθρο έχει ως στόχο να παρουσιάσει τα προκαταρκτικά πορίσματα μιας μελέτης που πραγματεύεται το Εθνικοαπελευθερωτικό Κίνημα της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) και τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώθηκε μέσα από τον ελληνοκυπριακό Τύπο. Μελετώνται τα χρόνια 1957-1960, περίοδος κατά την οποία δραστηριοποιήθηκε το κίνημα της ΕΟΚΑ. Με βάση την ανάλυση περιεχομένου, η μελέτη αυτή θα καταλήξει στο συνολικό ρόλο του Τύπου κατά τη διάρκεια του αγώνα. Οι συσχετισμοί μεταξύ των αντιαποικιακών κινημάτων στην Κύπρο και ο ρόλος των εφημερίδων της ελληνοκυπριακής κοινότητας παραμένουν ένα ανεξερεύνητο πεδίο έρευνας καθώς δεν έχουν διεξαχθεί ακόμη σχετικές έρευνες. Η έλλειψη προηγούμενων εργασιών πάνω στο θέμα αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο και μια πρόκληση για τους νέους ερευνητές, που δεν έχουν θεωρητική και εμπειρική βάση πάνω στην οποία να θεμελιώσουν τη δική τους μελέτη. Το αρχειακό υλικό που πρέπει να εξεταστεί είναι τεράστιο και την ίδια στιγμή ο ερευνητής βρίσκεται αντιμέτωπος με διάφορα προβλήματα, όπως η επιλογή της μεθοδολογίας και των μαρτυριών. Οι εφημερίδες, εκτός από αντικείμενα έρευνας και μελέτης, θα χρησιμοποιηθούν ως ιστορικές πηγές για την εν λόγω περίοδο. Πιο συγκεκριμένα, το άρθρο επικεντρώνεται στις θέσεις των τριών κυριότερων ελληνοκυπριακών εφημερίδων της περιόδου και επιχειρεί να παρουσιάσει τις θέσεις της κάθε εφημερίδας ως προς την πολιτική τους σε σχέση με το απελευθερωτικό κίνημα. Αυτό σημαίνει ότι η κάθε εφημερίδα είχε τη δική της πολιτική προσέγγιση (ατζέντα – κανονισμούς), πλαίσιο και διαμεσολάβηση. Τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής μελέτης δείχνουν πώς ο ελληνοκυπριακός Τύπος υπό το αποικιακό καθεστώς παρουσίαζε την απελευθέρωση και το ενωσιακό κίνημα πιο πολύ μέσα από ειδήσεις-άρθρα-αναφορές και λιγότερο μέσα από άρθρα απόψεων και σχόλια. Επίσης, η μελέτη αποκάλυψε ότι τα άρθρα των δημοσιογράφων ήταν ως επί το πλείστον ανυπόγραφα. Η τάση αυτή καταδεικνύει από τη μια την εκρηκτική πολιτική κατάσταση στη Κύπρο και από την άλλη το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι απέφευγαν να δείξουν εάν τάσσονταν υπέρ των αρχηγών του απελευθερωτικού κινήματος ή όχι.