Διερεύνηση της χρήσης μη εδώδιμων βλαστικών τμημάτων της αμπέλου (Vitis Vinifera) ως πηγή αντιοξειδωτικών ενώσεων

Abstract

Τα προϊόντα αμπέλου χαρακτηρίζονται από την παρουσία αντιοξειδωτικών φαινολικών ενώσεων. Οι κληματίδες, πιθανόν, να περιέχουν τις ίδιες φαινολικές ενώσεις αλλά είναι σχεδόν ανεξερεύνητες. Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να αξιολογηθούν οι κληματίδες από γηγενείς ποικιλίες αμπέλου ως πηγή φαινολικών ενώσεων με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε βελτιστοποίηση των συνθηκών εκχύλισης με την μέθοδο επιφανειών απόκρισης. Οι παράμετροι, που βελτιώθηκαν ήταν ο χρόνος εκχύλισης, η συγκέντρωση αιθανόλης, η αναλογία διαλύτη/φυτού και η θερμοκρασία εκχύλισης. Συγκεκριμένα, οι χρόνοι εκχύλισης που χρησιμοποιήθηκαν ήταν 10, 20, 30, 40 και 50 λεπτά με βέλτιστο χρόνο τα 50 λεπτά. Όσον αφορά την συγκέντρωση αιθανόλης χρησιμοποιήθηκαν συγκεντρώσεις 10, 30, 50, 70 και 90% με την πιο κατάλληλη να είναι 28%. Η αναλογία διαλύτη/φυτού που μελετήθηκε ήταν 1:10, 1:20, 1:30, 1:40, 1:50 με βέλτιστη αναλογία 1:50. Τέλος οι θερμοκρασίες εκχύλισης, που ελέχθηκαν ήταν 30, 40, 50, 60 και 70 οC με τη θερμοκρασία των 70 οC να υπερέχει. Στην συνέχεια, αξιολογήθηκε το φαινολικό δυναμικό των Κυπριακών ποικιλιών, δηλ Ξυνιστέρι, Μαύρο, Μαραθεύτικο, Γιαννούδι και Πρωμάρα Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η ποικιλία επηρεάζει σημαντικά την περιεκτικότητα σε φαινόλες, τα ολικά φλαβονοειδή και την αντιοξειδωτική ικανότητα. Συγκεκριμένα η περιεκτικότητα σε φαινόλες κυμαινόταν μεταξύ 19,1-27,5 mg γαλλικού οξέος/100g και 5,34 - 8,02 mg κατεχίνης/100g για τα φλαβονοειδή. Η ποικιλία Μαύρο είχε την υψηλότερη συγκέντρωση φαινολών και φλαβανοειδών ανάμεσα σε αυτές, που μελετήθηκαν. Όσον αφορά την αντιοξειδωτική ικανότητα, που ελέγχθηκε με την μέθοδο DPPH οι τιμές κυμαίνονταν μεταξύ 147,3 - 205,8 μmol Trolox/100 g, ενώ με την μέθοδο FRAP οι τιμές κυμαίνονταν μεταξύ 151.6 - 258.2 μmol FeSO4/100 g. Στην συνέχεια πραγματοποιήθηκε έλεγχος της αντιοξειδωτικής ικανότητας σε πρότυπα μοντέλα τροφίμων. Πιο αναλυτικά, αξιολογήθηκε η αντιοξειδωτική ικανότητα των εκχυλισμάτων στο γαλάκτωμα β-καροτένιου-λινολεϊκού οξέος. Η αντιοξειδωτική ικανότητα των εκχυλισμάτων κυμάνθηκε από 38,8% έως 69,7%, όπου το υψηλότερο ποσοστό παρεμπόδισης αποχρωματισμού παρουσίασε η ποικιλία Μαραθεύτικο και κατόπιν το Μαύρο. Ανάλογα αποτελέσματα έδειξε κι ο έλεγχος της παρεμπόδισης της οξείδωσης του ηλιανθέλαιου. Συμπερασματικά, η παρούσα διατριβή έδειξε ότι οι κληματίδες αποτελούν μια υποσχόμενη πηγή φαινολικών ενώσεων με ισχυρή αντιοξειδωτική ικανότητα. Το ίδιο ενθαρρυντικά ήταν τα αποτελέσματα και για τον έλεγχο της οξείδωσης των λιπαρών υλών σε μοντέλα τροφίμων. Τέλος, η μελέτη αυτή παρέχει και μια βελτιστοποιημένη μέθοδο εκχύλισης των φαινολικών ενώσεων από κληματίδες .