Η οργανωσιακή κουλτούρα και οργανωσιακή αποτελεσματικότητα των δημόσιων νοσοκομείων της Κύπρου

Abstract

Τα νοσοκομεία αποτελούν τον κεντρικό πυλώνα σε όλα τα υγειονομικά συστήματα και λόγο της ιδιαιτερότητάς του αγαθού που προσφέρουν, υπάρχει αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον για τον τρόπο λειτουργίας και συμπεριφοράς τους. Στην Κύπρο υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης και ενόψει της επικείμενης εφαρμογής του Γενικού Συστήματος Υγείας και της προσπάθειας για αυτονόμηση των δημοσιών νοσοκομείων, υπάρχει αυξημένη απαίτηση για βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αναδιαμόρφωσης του συστήματος λειτουργίας και αξιών τους. Εμπειρικά στοιχεία επισημάνουν ότι κάθε οργανισμός που βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής, πρέπει πρώτα να διερευνήσει την οργανωσιακή κουλτούρα που τον χαρακτηρίζει και να αξιολογήσει αν είναι η κατάλληλη για τις αλλαγές που επιθυμεί. Επιπρόσθετα υποστηρίζεται ότι η οργανωσιακή κουλτούρα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα, που επηρεάζει την οργανωσιακή αποτελεσματικότητα. Η οργανωσιακή κουλτούρα αντιπροσωπεύει τις αντιλήψεις, τις αξίες και τα πιστεύω που συνειδητά μοιράζονται τα μέλη ενός οργανισμού και επηρεάζουν άμεσα τα πρότυπα συμπεριφορά τους. Οι Cooke & Lafferty (1989), κατέγραψαν δώδεκα διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς, τα οποία κατηγοριοποίησαν σε τρία γενικά στυλ οργανωσιακής κουλτούρας: το Εποικοδομητικό (πρότυπα συμπεριφοράς: Ανθρωπιστική, Διαπροσωπικών σχέσεων, Επίτευξης, Αυτοπραγμάτωσης), το Παθητικό/Αμυντικό (Αποδοχής, Συμβατική, Εξάρτησης, Αποφυγής) και το Επιθετικό/Αμυντικό (Αντιθέσεων, Εξουσίας, Ανταγωνιστική και Τελειομανής). Τα πρότυπα αυτά σχετίζονται άμεσα με τους εσωτερικούς παράγοντες/συνθήκες που επικρατούν σ’ ένα οργανισμό, δηλαδή τη δομή, τα συστήματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, το σχεδιασμό εργασίας και τις δεξιότητες/ιδιότητες των μελών του. Στο βαθμό που οι μεταβλητές αυτές είναι ευθυγραμμισμένες με την αποστολή του οργανισμού, η οργανωσιακή κουλτούρα που επικρατεί θα είναι η ιδανική και θα επηρεάσει θετικά τα ατομικά (π.χ. ικανοποίηση, υποκίνηση ή συγκρούσεις), τα ομαδικά (π.χ. συνεργασία, συντονισμός) και τα οργανωσιακά αποτελέσματα (π.χ. ποιότητα, προσαρμοστικότητα).