Βιομιμητικές εφρμογές στο αστικό περιβάλλον

Abstract

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι από τα πολύ παλιά χρόνια έστρεφαν το ενδιαφέρον τους στη φύση, ώστε να εμπνευστούν και να μπορέσουν να επιλύσουν τυχόν προβλήματα τους. Η παρατήρηση και κατανόηση της φύσης οδήγησαν στη δημιουργία καινοτόμων εφαρμογών με απόρροια να επηρεαστούν όλες οι πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πλέον, η φύση αποτελεί ένα εκτεταμένο εγχειρίδιο βιολογικών εφαρμογών, οι οποίες δίνουν διέξοδο σε πολλά σύγχρονα προβλήματα. Μια μέθοδος αναγνώρισης αυτών των φυσικών μηχανισμών είναι η διαδικασία της βιομίμησης, η οποία αποτελεί την πρακτική εφαρμογή των διδακτικών στρατηγικών της φύσης με σκοπό την εφεύρεση βιώσιμων τεχνολογιών, σχεδίων και προϊόντων για τους ανθρώπους. Οι πληροφορίες αντλούνται από τρία επίπεδα: από τη μορφή ενός οργανισμού, τον τρόπο λειτουργίας ή τις συμπεριφορές τους, καθώς επίσης και από τα οικοσυστήματα ως σύνολο. Ως εκ τούτου, με τη μίμηση του μοντέλου της φύσης μπορεί να επιτευχθεί μια βιώσιμη και αποτελεσματική ανάπτυξη σε όλους τους τομείς της σύγχρονης κοινωνίας. Όπως και στους ζωντανούς οργανισμούς, έτσι και το αστικό περιβάλλον, στις πόλεις δηλαδή όπου ζει και εργάζεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη, σχεδιάζεται από μια σειρά στοιχείων τα οποία είναι αυτάρκη και συγχρόνως αλληλοεξαρτώμενα. Σε αυτό το σχεδιασμό, η φύση δεν λειτουργεί μόνο ως βασικός πόρος, αλλά επίσης είναι ενσωματωμένη ως αναπόσπαστο τμήμα της πόλης. Ωστόσο, σήμερα ο σχεδιασμός των κυριότερων συστημάτων υποδομής του αστικού περιβάλλοντος βασίζεται γενικά σε ανθρωπογενείς μαθήσεις και σπάνια ενσωματώνει τις γνώσεις από τη φύση. Κατά συνέπεια, τα προβλήματα που δημιουργούνται από τέτοιες συμπεριφορές δημιουργούν μια σειρά προβλημάτων στο φυσικό περιβάλλον με τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο και σοβαρή απειλή για την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό, κρίνεται επικακτική η ανάγκη για χρήση αειφόρων λύσεων. Στο πλαίσιο εκπόνησης της παρούσας πτυχιακής διατριβής αναφέρονται τα κύρια προβλήματα που παρουσιάζονται στις σύγχρονες αστικές υποδομές, εστιάζοντας στους τομείς της ενέργειας και των υδάτων. Παράλληλα, γίνεται ολοκληρωμένη μελέτη της μεθόδου της βιομίμησης και επίσης, αναλύονται οι αρχές και στρατηγικές στις οποίες στηρίζεται. Ως εκ τούτου, εξετάζεται μια προσέγγιση για την παροχή ενός αειφόρου αστικού περιβάλλοντος με την εξομοίωση της φυσικής μορφής, της λειτουργίας και της διαδικασίας της βιομίμησης, ούτως ώστε να καλύπτονται οι παρούσες ανάγκες και να αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις που υπάρχουν στα Περίληψη Βιομιμητικές Εφαρμογές στο Αστικό Περιβάλλον vi συστήματα ενέργειας και ύδρευσης. Επιπλέον, αναφέρονται παραδείγματα εφαρμογών της βιομίμησης τα οποία ήδη έχουν σχεδιαστεί, γεγονός που αποδεικνύει πως η φύση μπορεί να δώσει το κίνητρο και να εμπνεύσει τους ερευνητές. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που εξετάζεται στην παρούσα εργασία είναι η εφαρμογή της βιομιμητικής διαδικασίας στο πρόβλημα της λειψυδρίας που εμφανίζεται στην Κύπρο. Αναμφισβήτητα, η βιομίμηση βυθίζεται σε έναν εκπληκτικό πλούτο γνώσης για τη φύση, γεγονός που μπορεί να μεταφραστεί με καινοτομίες στον ανθρώπινο σχεδιασμό. Η φύση λοιπόν λειτουργεί ως μοντέλο, μέντορας και μέτρο για τους σχεδιαστές.