Amulets

Abstract

Η ιδέα ότι τα αντικείμενα ή οι άψυχες οντότητες –συμπεριλαμβανομένων και αυτών που φέρουν την ιδιότητα του φυλακτού– κουβαλούν άγνωστες ή απροσδιόριστες λειτουργίες, ενέργειες και δυνάμεις, οι οποίες ωστόσο μπορούν να μεταδοθούν στον κάτοχό τους ή σε άτομα που στέκονται μπροστά τους, συνυπάρχει ταυτόχρονα με την ίδια την παρουσία του ανθρώπινου είδους σε αυτή τη γη.

Στην αρχαία Αίγυπτο, οι άνθρωποι όχι μόνο φορούσαν ή κουβαλούσαν φυλακτά για να τους προστατεύουν από το κακό στην επίγεια ζωή τους, αλλά, όπως κατέδειξαν τεκμήρια από εικονικές αυτοψίες, τα τοποθετούσαν μέσα στα σώματα των νεκρών για να τους φυλάνε στη μεταθανάτια ζωή. Ως μέρος ενός πρωτοποριακού πειράματος, που έγινε σε συνεργασία του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου και της Dr. Caroline Wilkinson του Πανεπιστημίου του Manchester το 2004, εφαρμόστηκε με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας [τεχνικές σάρωσης με τη χρήση Αξονικού Τομογράφου] ένα μη παρεμβατικό εικονικό ξετύλιγμα της μούμιας του Αιγύπτιου ιερέα Nesperennub, ο οποίος έζησε για σαράντα περίπου χρόνια στο Καρνάκ γύρω στο 800 π.Χ. Η εικονική αυτοψία αποκάλυψε πως ο Αιγύπτιος ιερέας έφερε στη θωρακική περιοχή, καθώς επίσης και γύρω από τα χέρια του, φυλακτά που τοποθετήθηκαν για τη μετά θάνατο προστασία του. Κάτω από ένα πρισματικό φως, τα φυλακτά φαντάζουν και εγγράφονται ως συστάσεις αλχημικών πρακτικών στο σώμα τόσο του ζωντανού όσο και του νεκρού, ενεργοποιώντας και τα δύο αυτά σώματα –ακόμα και στην περίπτωση του νεκρικού σώματος– με ασυνήθιστους τρόπους, πέραν των βιολογικών δεδομένων που κουβαλούν.

Θα μπορούσε αυτή καθαυτή η αντίληψη γύρω από το συγκεκριμένο αντικείμενο –το φυλακτό– να λειτουργήσει ως αναλογία του αντικειμένου τέχνης; Όπως και με το φυλακτό, το αντικείμενο τέχνης είναι ενεργό με πολλαπλούς τρόπους –ακόμα και όταν το σώμα μιας κοινωνίας ή ενός πολιτισμού τελεί υπό κατάρρευση ή έχει, ήδη, γίνει πεπερασμένο (ανεξάρτητα από το πόσο ορατό είναι). Ως εκ τούτου, το αντικείμενο αυτό συνεχίζει να επιτελεί με πολλαπλούς τρόπους, διαμέσου πολλών χωροχρονικών κλιμάκων και χειρονομιών, στους ζωντανούς –και επερχόμενους– κόσμους με τρόπους που είναι αδύνατο να έχουν προ-μελετηθεί ή να έχουν επινοηθεί εκ των προτέρων από τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς μέσα από τις οποίες/τους οποίους προέρχονται. Έτσι, αυτό το αντικείμενο τέχνης μπορεί να ξαναϊδωθεί ως ένας αλχημικός καταλύτης του χρόνου και του χώρου. Επεκτεινόμενο σε ανοικτές συνέχειες πολλαπλών χωροχρονικών ενεργοποιήσεων και επιτελέσεων, το αντικείμενο τέχνης γίνεται το ίδιο το όργανο ή μήπως θα μπορούσε να ιδωθεί εκ νέου ως ο «παρασιτικός» οργανισμός που θα μπορούσε να διανοίξει αυτές τις υπερβατικές δυνατότητες; – σε ένα δανεισμό του όρου από τις σχετικές θεωρίες του Michel Serres [Parasite, University of Minnesota Press, 2007]. Αυτές οι δυνατότητες, όσο άγνωστες και αδιευκρίνιστες μπορεί να παραμένουν στις όποιες κοινωνίες, μεταφέρονται και εν δυνάμει γίνονται αισθητές από αυτούς που στέκονται ενώπιόν τους.