Τραύμα και ταυτότητα στη νεώτερη και σύγχρονη κυπριακή τέχνη

Abstract

Η εργασία αυτή αποσκοπεί κυρίως στη μελέτη και τη σκιαγράφηση του ευρύτερου περιβάλλοντος που δραστηριοποιήθηκε η εικαστική έκφραση της νεότερης και σύγχρονης Κυπριακής τέχνης, συσχετίζοντας το με έννοιες συλλογικής ταυτότητας, μνήμης, αφηγήσεων και ιδεολογικών ανακατασκευών του τόπου, του χρόνου και της παράδοσης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα παγκόσμιο ενδιαφέρον για ζητήματα που αφορούν το τραύμα και τη μνήμη, τα οποία μελετούνται κυρίως από μια κοινωνιολογική σκοπιά. Η μελέτη αυτή εμβαθύνει στα θέματα του πολιτισμού με πρώτιστο στόχο την εκπόνηση συμπερασμάτων ή παρατηρήσεων όσον αφορά την επιρροή που μπορεί να ασκήσει ένα πιθανό τραυματικό γεγονός στην εικαστική γλώσσα των καλλιτεχνών που βιώνουν το συμβάν αυτό. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης η πληροφορία, σε αυτή την περίπτωση η ιστορική πληροφορία, μπορεί να πλάθεται, να μεταπλάθεται και να διαχέει τη γνώση με απίστευτες ταχύτητες σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, διαμορφώνοντας συλλογικές ιδεολογικές κατευθύνσεις και αναπαραστάσεις για το παρελθόν, μέσα από ποικίλα μέσα όπως ο κινηματογράφος, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τη λογοτεχνία, το διαδίκτυο, το θέατρο κ.α. Στη νεωτερική και μετα-νεωτερική εποχή παρατηρείται ένας εκδημοκρατισμός της κουλτούρας και της σκέψης με αποτέλεσμα να είμαστε εκτεθειμένοι σε μια ροή πραγματικών ή ‘κατασκευασμένων’ αφηγήσεων. Στην Κύπρο με την πολυδιάστατη ιστορία και το πολυτάραχο παρελθόν οι μνήμη μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες. Μια μνήμη που διεκδικεί διακαώς ηθική δικαίωση και απονομή δικαιοσύνης. Οι Κύπριοι καλλιτέχνες παίρνουν θέση μπροστά στις εξελίξεις ερμηνεύοντας με ποικίλες αντιδράσεις τα επερχόμενα ή συντελεσμένα γεγονότα που πλήττουν τη νήσο. Η έρευνα αυτή μέσα από μελέτη της διεθνής και τοπικής βιβλιογραφίας, στα χρονικά ακαδημαϊκά πλαίσια που της επιτρέπονται, στοχεύει στην εξερεύνηση της έκφρασης ή/και της ενίσχυσης του τραύματος, της μνήμης και ταυτότητας μέσα από εικαστικά έργα Κυπρίων καλλιτεχνών.