Μοριακή ανάλυση των πενταπλοειδών υβριδίων που προέκυψαν από την διασταύρωση σκληρού σιταριού ποικιλίας ‘Κυπερούντας’ και μαλακού σιταριού ποικιλίας ‘Σκαλαβάτη’

Abstract

Το σιτάρι αποτελεί ανά το παγκόσμιο το σημαντικότερο δημητριακό. Στη Κύπρο υπάρχουν δυο ενδιαφέρουσες ποικιλίες σιταριού που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η παραδοσιακή ποικιλία σκληρού σιταριού ‘Κυπερούντα’ παρουσιάζει μεγάλη γενετική παραλλακτικότητα και αποτελεί σημαντική καλλιέργεια εδώ και δεκαετίες. Η δεύτερη ποικιλία είναι η ποικιλία μαλακού σιταριού ‘Σκαλαβάτης’ η οποία αν και μαλακό σιτάρι ο στάχυς της παρουσιάζει ιδιαιτερότητες αφού μοιάζει με τον στάχυ σκληρού σιταριού. Από τις δύο αυτές ποικιλίες προέκυψε ένα πενταπλοειδές διειδικό υβρίδιο στο οποίο ο αριθμός των χρωμοσωμάτων δεν είναι σταθερός. Έτσι σκοπός ήταν η δημιουργία ενός μοντέλου ώστε να μπορεί να γίνει μια πρόβλεψη για τον αριθμό των χρωμοσωμάτων. Για να πραγματοποιηθεί αυτό φυτεύτηκαν σπέρματα F2 γενεάς και σπέρματα από τους δύο γονείς τους οποίους παρείχε το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών. Στα φυτά που βλάστησαν χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της κυτταρομετρίας ροής, ώστε να μετρηθεί το μέγεθος του πυρήνα, και μοριακή ανάλυση με μικροδορυφόρους (απλές επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες), ώστε να ανιχνευθούν τα χρωμοσώματα που περιλαμβάνονταν στα φυτά. Παράλληλα στα δείγματα διερευνήθηκε κατά πόσο το βάρος των σπόρων επηρεάζει την βλαστικότητα τους. Μετά από στατιστική ανάλυση βρέθηκε ότι το βάρος των σπόρων των δύο γονέων δεν επηρεάζει την βλαστικότητα τους ενώ στους F2 σπόρους βρέθηκε ότι το βάρος επηρεάζει την βλαστικότητα τους. Με βάση τα αποτελέσματα του κυτταρομετρητή ροής, μπορούμε να προβλέψουμε τον αριθμό χρωμοσωμάτων. Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μικροδορυφόρων φαίνεται ποια χρωμοσώματα του D γονιδιώματος μεταφέρονται με μεγαλύτερη συχνότητα και γενικά σχηματίζεται μια πρώτη εικόνα για τα πενταπλοειδή υβρίδια. Γενικότερα η φιλοσοφία και οι μεθοδολογίες που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη αποτελούν πρόδρομες πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά αφού δεν υπάρχουν προηγούμενες μελέτες για το θέμα αυτό.