Πληρώνω όσο πετάω - pay as you throw

Abstract

Το πλήρωσε όσο πετάς – pay as you throw είναι ένα μοντέλο τιμολόγησης για την διάθεση αστικών στερεών αποβλήτων που χρησιμοποιείται ευρέως από πολλές χώρες της Ευρώπης αλλά και από χώρες που βρίσκονται εκτός της Ευρωπαϊκής ζώνης. Η φιλοσοφία του είναι ο κάθε πολίτης του κράτους να χρεώνεται ανάλογα με το ποσοστό των αποβλήτων που μαζεύει ο Δήμος της περιοχής σε κάθε νοικοκυριό δηλαδή με άλλα λόγια να πληρώνει ανάλογα με την ποσότητα των αποβλήτων που πετάει. Υπάρχουν ποικίλα μοντέλα ανάλογα με τις ανάγκες και την δυνατότητα της κάθε περιοχής και του Δήμου. Τα απόβλητα μετρούνται κατά βάρος ή κατά μέγεθος, ενώ οι μονάδες αναγνωρίζονται χρησιμοποιώντας διαφορετικούς τύπους σάκων, ετικετών, δοχείων ή ακόμα και RFID. Το RFID είναι μια συσκευή λίγο μεγαλύτερη από ένα κόκκο ρυζιού η οποία χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία για την αυτόματη αναγνώριση και παρακολούθηση των ετικετών που συνδέονται με αντικείμενα. Έτσι, αναγνωρίζουν τις ειδικές ετικέτες που βρίσκονται στις σακούλες αστικών αποβλήτων και με αυτό τον τρόπο ξέρουν ποιες σακούλες να πάρουν τα απορριμματοφόρα. Για αυτήν όλη την διαδικασία υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι προγραμμάτων πληρωμής για την χρέωση των πολιτών: 1) Προπληρωμή όπου θα αγοράζεται ορισμένη ποσότητα ετικετών ή ειδικών σκυβαλοσακούλων από τον Δήμο ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε νοικοκυριού. 2) Ο δήμος ή η τοπική αρχή να αποφασίζει για το μέγιστο αριθμό σακουλιών με είσπραξη από τους φόρους. Πρόσθετες σκυβαλοσακούλες θα είναι διαθέσιμες μόνο όταν ο χρήστης υπερβεί το επιτρεπόμενο ποσό. 3) Οι πολίτες μπορούν να νοικιάσουνε ένα εμπορευματοκιβώτιο διαφορετικών μεγεθών με την τιμή που αντιστοιχεί στην ποσότητα των παραγομένων αποβλήτων . Η σημερινή χρέωση αστικών αποβλήτων στην Κύπρο γίνεται με όλοι οι χρήστες να πληρώνουν τους ιδίους δημοτικούς φόρους ανεξάρτητα από το πόσα απόβλητα παρουσιάζονται για παραλαβή από το κάθε νοικοκυριό. Έτσι σε αυτό το σύστημα δεν υπάρχει κίνητρο στους πολίτες για μείωση των αστικών αποβλήτων αφού όση ποσότητα και να παράγουν θα πληρώνουν το ίδιο ποσό. Το pay as you throw στηρίζεται σε δυο κατευθυντήριες αρχές της περιβαλλοντικής πολιτικής: 1) Ο ρυπαίνων πληρώνει 2) Υπάρχει κοινή ευθύνη, ότι δηλαδή όλοι οι πολίτες μια περιοχής έχουν ως υποχρέωση να προσέχουν και να ρυπαίνουν όσο το δυνατό λιγότερο για το κοινό καλό της περιοχής και την αειφόρο ανάπτυξη του τόπου. Το πρόγραμμα PAYT είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τον καλύτερο διαχωρισμό και της ανακύκλωσης των αποβλήτων καθώς επίσης και της ελαχιστοποίησης των αποβλήτων. Ακόμα, ενθαρρύνει έμμεσα τους παράγωγους στο να αναπτύξουν τεχνικές φιλικές προς στο περιβάλλον. Επιπρόσθετα, αυτό το πρόγραμμα προωθεί ένα πιο δίκαιο σύστημα χρέωσης αποβλήτων αφού ο κάθε πολίτης θα χρεώνεται ανάλογα με την παραγομένη ποσότητα των αστικών του αποβλήτων. Τέλος είναι σημαντικό να αναφερθεί πως αυτό το σχέδιο εφαρμόζεται ήδη από το 1970 στη Βορειά Αμερική (Καλιφόρνια, Μίσιγκαν, Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον κ.α.). Ωστόσο η πρώτη χωρά που το έχει εφαρμόσει είναι η Αυστρία το 1945. Η πρώτη πόλη της Ευρώπης που εφάρμοσε σύστημα ηλεκτρονικής αναγνώρισης και τιμολόγησης για τα τέλη των αποβλήτων ήταν η Δρέσδη της Γερμανίας. Η Ισπανία εφαρμόζει αυτό το σύστημα από vi το 2003 και άλλες πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής ένωσης το εφαρμόζουν εδώ και χρόνια. Αν μεταφερθούμε τώρα στην Ασία, 954 Δήμοι στην Ιαπωνία έχουν εφαρμόσει το PAYT. Σύμφωνα με την εφαρμογή που έχει γίνει στην Γερμανία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης αυτή η τακτική μπορεί να επιφέρει πολλά έσοδα και στους Δήμους και για αυτό οι Δήμοι έχουν πολλά θετικά κίνητρα υπερ τους έτσι ώστε να ξεκινήσουν να εφαρμόζουν αυτό το σύστημα.