Στάθμιση εργαλείου oxford knee score για την αξιολόγηση της ποιότητας ζωής ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γονάτου σε κυπριακό πληθυσμό

Abstract

Εισαγωγή: Η Οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας και μια από τις πιο σημαντικές αιτίες χρονίου φυσικής ανικανότητας στον κόσμο. Πολλές φορές η αποτίμηση της υγείας ενός ασθενή από τον γιατρό είναι διαφορετική από αυτή του ίδιου του ασθενή.Αυτό οδήγησε στη δημιουργία εργαλείων που επιτρέπουν στους ασθενείς να αποτιμούν μόνοι τους την κατάσταση της υγείας τους.Το εργαλείο Oxford knee score ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Σκοπός: H στάθμιση του εργαλείου OXFORD KNEE SCORE και η πολιτισμική προσαρμογή του σε Κυπριακό πληθυσμό που έχει διαγνωσθεί με Οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Μεθοδολογία: Έγινε πιλοτική δοκιμή του ερωτηματολογίου σε δείγμα 12 ασθενών με σκοπό την πολιτιστική προσαρμογή του.Ακολούθως μελετήθηκαν τα ψυχομετρικά χαρακτηριστικά της κλίμακας. H αξιοπιστία της κλίμακας αξιολογήθηκε με τη μέθοδο της δοκιμασίας – επαναδοκιμασίας ώπου μελετήθηκε η σταθερότητα και η συμφωνία διαδοχικών μετρήσεων. Οι μετρήσεις έγιναν με διάστημα δύο εβδομάδων.Για την αξιολογηση της αξιοπιστίας της κλίμακας εξετάστηκε και η ομοιογένεια των ερωτήσεων ολόκληρου του ερωτηματολογίου και των δύο υποκλιμάκων ξεχωριστά με βάση το δείκτη εσωτερικής συνάφειας.Η εγκυρότητα του ερωτηματολογίου αξιολόγήθηκε με την εγκυρότητα όψεως ώπου τρεις ειδικοί κλήθηκαν να αξιολογήσουν κατά πόσο οι ερωτήσεις από το οποιο αποτελείται μετρούν την υπό μελέτη έννοια (ποιότητα ζωής) και τις διαστάσεις που συνιστούν την συγκεκριμένη έννοια (πόνος, λειτουργικότητα). Επίσης αξιολογήθηκε και η συντρέχουσα εγκυρότητα με την παράλληλη συμπλήρωση των εργαλείων KOOS και SF12 τα οποία είναι ήδη σταθμισμένα στην ελληνική γλώσσα με καλά ψυχομετρικά χαρακτηριστικά. Αποτελέσματα: Το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν συνολικά 127 ασθενείς στα εξωτερικά ιατρεία της Ορθοπαιδικής κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού. O μέσος όρος του συνολικού σκορ του ερωτηματολογίου Οxford Knee Score ήταν 41.5 (range 26-55, S.D 10.4). Η κατανομή του σκορ δεν πλησιάζει την κανονική. Δεν βρέθηκαν φαινόμενα δαπέδου και οροφής.Ο συντελεστής Cronbach alpha υπολογίστηκε στο (n=127) 0.878 για την ολική κλίμακα. Για την υποκλίμακα του πόνου υπολογίστηκε στο 0.760 ενώ για την υποκλίμακα της λειτουργικότητας υπολογίστηκε στο 0.922. Ο συντελεστής ενδοταξικής συσχέτισης(ΙCC) βρέθηκε να κυμαίνεται από 0.922 έως 0.968 για τις επιμέρους ερωτήσεις του ερωτηματολογίου και συνολικά για το ερωτηματολόγιο στο 0.947. 6 Υπήρξε ομοφωνία και από τους τρεις ειδικούς ότι οι ερωτήσεις που αποτελείται το ερωτηματολόγιο μετρούν την ποιότητα ζωής των ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος , ενώ οι επιμέρους ερωτήσεις των δύο υποκλιμάκων μετρούν ακριβώς τον πόνο και την λειτουργικότητα αντίστοιχα. Υψηλή αρνητική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ του συνολοκού σκορ του OKS και της υποκλίμακας πόνου(r=-0.883) και της υποκλίμακας λειτουργικότητας(r=-0.771) του KOOS. Επίσης υψηλή αρνητική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ της υποκλίμακας πόνου του OKS και της αντίστοιχης υποκλίμακας πόνου του KOOS(r=-0.872) και μεταξύ των αντίστοιχων υποκλιμάκων λειτουργικότητας των δύο ερωτηματολογίων(r=-0.889). Υψηλή αρνητική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ της υποκλίμακας Physical Component Scale (PCS) του SF12 με το συνολικό σκορ του OKS(r=-0.766), και τις υποκλίμακες πόνου(r=-0.764) και λειτουργικότητας(r=-0.732).Τέλος ελαφρά αρνητικές συσχετίσεις βρέθηκαν μεταξύ της υποκλίμακας Mental Component Scale (MCS) του SF12 με το συνολικό σκορ του OKS, υποκλίμακας πόνου και λειτουργικότητας (r=-408, r=-0.367 και r=-0.422 αντιστοίχως). Οι αρνητικές συσχετίσεις επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα λόγω της αντίθετης βαθμολόγησης των ερωτηματολογίων καθώς το OKS βαθμολογεί από την χειρότερη στην καλύτερη κατάσταση ενώ αντιθέτως το KOOS και SF-12 βαθμολογούν από την χειρότερη στην καλύτερη κατάσταση Συμπέρασμα:To ερωτηματολόγιο Oxford Knee Score έδειξε καλή αποδοχή από τους ασθενείς και καλά ψυχομετρικά χαρακτηριστικά αποδεικνύοντας καλή εγκυρότητα και αξιοπιστία ανάμεσα σε ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με Οστεοαρθρίτιδα γόνατος σε Κυπριακό πληθυσμό.