Ανάπτυξη γεωγραφικού πληροφοριακού συστήματος για το αρχείο εκκλησιαστικών μνημείων της Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού

Abstract

Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και συγκεκριμένα το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής, μέσω του κυπριακού ερευνητικού κέντρου αριστείας «Ερατοσθένης» για την πολιτιστική κληρονομιά που εδράζεται στη Λεμεσό, έδωσε το πράσινο φως για την ψηφιοποίηση και ανάδειξη του πολιτιστικού και θρησκευτικού αποθέματος της Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού. Η δράση συνδράμει σημαντικά στην επίτευξη εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών στόχων που επικεντρώνονται στην διάσωση, διατήρηση και την παγκόσμια ανάδειξη-προβολή της πολιτιστικής, επιστημονικής και τεχνολογικής κληρονομιάς, με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών ικανών να ενσωματωθούν με πολιτιστικά περιβάλλοντα. Στις δραστηριότητες του εν λόγω ερευνητικού κέντρου συγκαταλέγεται και η συστηματική παρακολούθηση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, η καταγραφή παραγόντων επικινδυνότητας και προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, τροφοδοτώντας ζωηρή κινητικότητα στην επιστημονική κοινότητα. Το διαδίκτυο ενσωματώνεται ολοένα και περισσότερο σε πολλές πτυχές της χρήσης των συστημάτων GIS, και οι μέρες των αυτόνομων συστημάτων GIS έχουν πλέον περάσει στο παρελθόν. Η διπλωματική μελέτη επιχειρεί να φωτίσει τις ποικίλες όψεις της σύνθετης σχέσης χωρικής πληροφορίας και τεχνολογίας, εκκινώντας από την εννοιακή ανάλυση της «γεωγραφικής πληροφορίας» και προχωρώντας στα ζητήματα που τίθενται από τη διαδοχή ή συνύπαρξη των τεχνολογιών στο πεδίο της γεωπληροφορικής με απόδοση του χωρικού τρόπου σκέψης, συντελώντας ταυτόχρονα στο ενδημικό φαινόμενο καταγραφής και διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Συγκεκριμένα, η τιτλοποίηση της διπλωματικής μελέτης αναφέρεται στην ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του πολιτιστικού αποθέματος του ακίνητου περιεχομένου που διαθέτει στο μητρώο της η Ιερά Μητρόπολη της Λεμεσού από αναλογικές πηγές και βιβλιογραφικές αποδελτιώσεις και το πέρασμα στην ψηφιακότητα μέσω σύνδεσης περιγραφής μνημείων με δεδομένα γεωγραφικού εντοπισμού, με απώτερο σκοπό τον σχεδιασμό διαδραστικής εφαρμογής άντλησης πληροφοριών από «χωρικής υπόστασης» σημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και διαλειτουργικότητας βάσεων δεδομένων μνημείων και συστημάτων GIS, καθιστώντας την επιθυμητή μελλοντική επέκταση της εφαρμογής εξαιρετικό πόρο για τον τόπο και την Ευρώπη.

Η έλευση του παγκοσμίου ιστού, σε συνυφασμό με την ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, δημιούργησε νέες δυνατότητες αναφορικά με την πρόσβαση στα ψηφιακά αντίγραφα πολιτιστικών αντικειμένων, καθιστώντας τα ευρέως προσπελάσιμα διαδικτυακά μέσα από τις μηχανές αναζήτησης. Καταργώντας τους γεωγραφικούς περιορισμούς, ο παγκόσμιος ιστός επέφερε πραγματική επανάσταση αναφορικά με την ευρεία διάδοση της πολιτιστικής πληροφορίας, καθιστώντας δυνατή την ενσωμάτωσή της ακόμη και στα κοινωνικά δίκτυα, ενισχύοντας συνάμα τον διαμοιρασμό της. Σήμερα, αρκετά χρόνια μετά την εγκαθίδρυση του διαδικτύου, οι σύγχρονες εξελίξεις στις τεχνολογίες επικεντρώνονται στην ανάδειξη σημασιολογικών σχέσεων και συνδέσεων γύρω από τη χρήση της ηλεκτρονικής πληροφορίας: καθίσταται δυνατή η διασύνδεση μεμονωμένων δεδομένων και η αλληλοσυσχέτισή τους με τα μεταδεδομένα. Η σημασία της ανοικτής και σε ορισμένες περιπτώσεις περιορισμένης διάθεσης των δεδομένων εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό με τα διάθεση των προγραμματιστικών διεπαφών (APIs – Application Programming Interface), επιτρέποντας την εκμετάλλευση της ψηφιακής πληροφορίας και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η δυνατότητα χρήσης των APIs, μέσω της εφαρμογής έτοιμης προς χρήση “Web AppBuilder for ArcGIS”, αποτελώντας πλέον τρόπο ανάκτησης και επανάχρησης των δεδομένων και ο χειρισμός τους με ποικίλους τρόπους. Η συλλογή και διαχείριση τεραστίων όγκων δεδομένων, γνωστά ως «Big Data», μέσω του παγκοσμίου ιστού, του υπολογιστικού νέφους και πλατφόρμων αισθητήρων έχει σαν συνέπεια τη δημιουργία μεγάλων βάσεων δεδομένων και τη συσχέτιση αυτών με τη γεωγραφική υπόστασή τους. Σήμερα, οι εξελίξεις στην πληροφορική αφορούν τη διαχείριση μεγάλων βάσεων δεδομένων. Ο δεύτερος βασικός θεματολογικός άξονας για τις ανάγκες της σχετικής μελέτης, σε άμεση συνάρτηση με τον προηγούμενο είναι η μελέτη και αξιολόγηση του πληροφοριακού συστήματος “ΣΥΝΘΕΣΙΣ” πολυγλωσσικού χαρακτήρα, το οποίο αποσκοπεί τόσο στην ευέλικτη μοντελοποίηση της συλλεχθείσας πολιτισμικής πληροφορίας όσο και στην ανταλλαγή δεδομένων πολιτισμικής υπόστασης με χρήση της γλώσσας εννοιολογικής αναπαράστασης XML, υποκύπτοντας σε πρότυπα συντακτικής και σημασιολογικής διαλειτουργικότητας.