Η τέχνη ως φορέας μηνυμάτων και προπαγάνδας : η περίπτωση της Γκουέρνικα ως έκθεμα στην Διεθνή Έκθεση του 1937

Abstract

Το παρόν κείμενο, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη χρησιμοποιείται ως εργαλείο μετάδοσης πολιτικών μηνυμάτων και προπαγάνδας. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά γίνεται μια εκτενής αναφορά στο μηχανισμό επικοινωνίας – κάθε μορφής – που ακολουθείται από μια προσπάθεια ορισμού του όρου προπαγάνδα. Στην συνέχεια, δίνεται περισσότερη έμφαση στην πολιτική προπαγάνδα μέσω εικαστικών μέσων, η οποία εξετάζεται μέσα από διάφορα παραδείγματα. Αυτό αποσκοπεί στο να τεθεί το πλαίσιο ώστε να μελετηθεί, στη συνέχεια, η Γκουέρνικα του Πικάσο, ως μέρος της Διεθνούς Έκθεσης που έλαβε χώρα στο Παρίσι το 1937. Το κύριο μέρος της εργασίας χωρίζεται σε δύο άξονες. Από τη μια, μελετά τη Διεθνή Έκθεση του 1937 ως θεσμό, μελετώντας ως παραδείγματα τα περίπτερα της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Από την άλλη, εξετάζει τη Γκουέρνικα του Πικάσο. Συγκεκριμένα, μελετά το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε, εξετάζει το έργο φορμαλιστικά και εννοιολογικά, πριν προχωρήσει στην εξέτασή του ως έκθεμα του ισπανικού περιπτέρου. Τέλος, εξετάζεται η ιστορία έκθεσης του έργου από το 1937 και μετά, καθώς και η ζωή του ως εικόνα πέρα από τα όρια του καμβά, για να διαφανεί ο λόγος για τον οποίο η Γκουέρνικα οικειοποιήθηκε ως σύμβολο κατά του πολέμου, ώστε να χρηστεί ως μια από τις πιο τραγικές εικόνες του 20ου αιώνα.