Χαρακτηρισμός της μικροβιακής ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά στην Κύπρο από το πεμπτικό σύστημα κοτόπουλων πάχυνσης

Abstract

Τα πουλερικά είναι ενδιάμεσοι ξενιστές για παθογόνους μικροοργανισμούς. Τα βακτήρια της φυσιολογικής χλωρίδας μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο κλειδί τόσο σαν αποδέκτες αλλά και ως δοτές γονιδίων υπεύθυνων για την αντοχή έναντι των αντιβιοτικών. Η μικροβιακή αντοχή ερευνήθηκε από Enterobacteriaceae, Enterococcus και Escherichia coli που ανακτούνται από ολικούς και ανθεκτικούς πληθυσμούς τεσσάρων δειγματοληψιών κοπράνων και ζωοτροφής κοτόπουλων πάχυνσης. Στελέχη Enterobacteriaceae απομονώθηκαν από όλους τους πληθυσμούς σε υψηλά ποσοστά, 6.60 log10 cfu/g, 6.36 log10 cfu/g ανθεκτικά στην αμπικιλλίνη, 6.36 log10 cfu/g ανθεκτικά στην κεφοταξίμη και 6.07 log10 cfu/g ανθεκτικά στην γενταμικίνη δειγμάτων κοπριάς ενώ στις ζωοτροφές μόνο στον ολικό πληθυσμό και στον ανθεκτικό στην αμπικιλλίνη σε ποσοστά 4.85 log10 cfu/g και 4.70 log10 cfu/g αντίστοιχα. Βιώσιμα στελέχη εντερόκοκκων απομονώθηκαν στους ολικούς πληθυσμούς κοπράνων (6.46 log10 cfu/g) και ζωοτρόφων (3.25 log10 cfu/g) ενώ ανθεκτικοί πληθυσμοί απομονώθηκαν μόνο στα δείγματα κοπράνων και μόνο στην αμπικιλλίνη και σε υψηλού επιπέδου γενταμικίνη. Δεν ανιχνεύτηκε κανένα στέλεχος ανθεκτικότητας στην βανκομυκίνη. Απομονώσεις E. coli ανιχνεύτηκαν στον ολικό πληθυσμό, και στην αμπικιλλίνη και κεφοταξίμη από δείγματα κοπριάς αλλά κανένα στέλεχος στις ζωοτροφές. Οι απομονώσεις Ε.coli (n=340) και Enterococcus (n=284) διερευνήθηκαν με δισκία διάχυσης αντιβιοτικών (μέθοδος Kirby-Bauer) όπου γίνεται εκτίμηση του επιπολασμού της ανθεκτικότητας ανάμεσα στους ολικούς πληθυσμούς και ανθεκτικούς πληθυσμούς και γίνεται η κατανομή κατά φαινότυπους. Παρουσία 47% MDR στον ολικό πληθυσμό, 43% στην αμπικιλλίνη, 96% στην κεφοταξίμη και 100% στην γενταμικίνη για τα E. coli ενώ για τους Enterococcus δεν παρουσιάστηκε MDR γιατί δεν ανιχνεύτηκε ανθεκτικότητα στην βανκομυκίνη. Οι απομονώσεις των E. coli (n=340) διαχωρίστηκαν στις τέσσερις κύριες φυλογενετικές ομάδες (Α, Β1, Β2, D) με σημαντικό ποσοστό 68% να ανήκει στην ομάδα D και 29% στην ομάδα A. Αντίστοιχα, ο πληθυσμός των εντερόκοκκων (n=247) διαχωρίστηκε σε E. faecium (n=227) και E. faecalis (n=20). Όλες οι απομονώσεις του Ε. faecalis προήρθαν από την πρώτη δειγματοληψία (νεαρά κοτόπουλα) και ήταν ευαίσθητες στα αντιβιοτικά. Ο E. faecalis ανιχνεύτηκε σε ποσοστό 26% στην πρώτη δειγματοληψία στον ολικό πληθυσμό μόνο ενώ ο Ε. faecium vii επικρατούσε 74% αντίστοιχα και 100% σε όλους τους ανθεκτικούς πληθυσμούς (AMP-R HLCN-R) όλων των δειγματοληψιών . Στις απομονώσεις E. coli (n=340) έγινε επίσης γονιδιακός έλεγχος με την μέθοδο αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) για παρουσία γονιδίων β-λακταμασών (blaTEM, blaSHV, blaCTX-M, ΑmpC). Τα γονίδια ESBLs, ΤΕΜ και AmpC (CIT) βρέθηκαν στο 79% του CTX-R και τα blaCTX-M (CTX-M-1, CTX-M-9) στο 14% των CTX-R. Από τα αποτελέσματα μας συμπεραίνουμε ότι ευνοείται η επιλογή της ανθεκτικότητας στις κεφαλοσπορίνες ανάμεσα στα Ε. coli και επιβεβαιώνεται η πίεση των αντιβιοτικών στην φάρμα λόγο της επικράτησης του Ε. faecium. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγόρευσαι τη χρήση των αντιβιοτικών κεφαλοσπορινών στα κοτόπουλα, μια πιθανή εξήγηση της παρουσίας βακτηρίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά αυτά είναι η χρήση κινολόνων, οι οποίες είναι γνωστό για την συν-ανθεκτικότητα που προσδίδουν στις κεφαλοσπορίνες. Η παρουσία ανθεκτικών βακτηρίων, τα οποία στην περίπτωση των Ε. coli φέρουν γονίδια που κωδικοποιούν β-λακταμάσες ευρέως φάσματος (blaCTX-M, ΑmpC) που πιθανότατα συνδέονται με ανθεκτικότητα στις κινολόνες, και μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο μέσω της διατροφής ή λόγω λανθασμένων πρακτικών υγιεινής, εγείρουν ανησυχητικά ερωτήματα για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας.