Η αντιληπτή διαφάνεια διαφημίσεων στα μέσα κοινωνικής δυκτύωσης

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία με τίτλο «Η αντιληπτή διαφάνεια των διαφημίσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης» εκπονήθηκε από την Χριστιάνα Ανδρέου, φοιτήτρια του 8ου εξαμήνου του Τμήματος ΕΣΔ του ΤΕΠΑΚ υπό την επίβλεψη του Δρ. Νικόλα Τσαπατσούλη και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2021. Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση του πώς οι χρήστες/τριες αντιλαμβάνονται τους λόγους για τους οποίους γίνονται δέκτες συγκεκριμένων διαφημιστικών μηνυμάτων κατά την περιήγηση τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ). Με απλά λόγια, η μελέτη στοχεύει να διερευνήσει την αντίληψη διάφορων κατηγοριών χρηστών/τριών σε σχέση με τη διαφάνεια των στοχευμένων διαφημιστικών μηνυμάτων. Οι κατηγορίες αυτές αφορούν εάν κάποιο άτομο εργάζεται στον τομέα του μάρκετινγκ / διαφημίσης και το εάν βάζει διαφημίσεις ή όχι. Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία η διαφάνεια διαφημίσεων ορίζεται ως η τεκμηριωμένη προβολή στοχευμένων διαφημίσεων που απευθύνονται σε συγκεκριμένους χρήστες/τριες με την χρήση διαφόρων τεχνικών μηχανισμών. Ως εργαλεία συλλογής δεδομένων για την συγκεκριμένη ποιοτική μελέτη, χρησιμοποιήθηκαν οι συνεντεύξεις και οι ομάδες εστίασης. Το κύριο αποτέλεσμα που βρέθηκε είναι ότι ενώ κάποιοι χρήστες/τριες αντιλαμβάνονται την διαφάνεια των διαφημιστικών μηνυμάτων, κάποιοι άλλοι στηρίζουν την προβολή διαφημίσεων που λαμβάνουν στα προσωπικά τους προφίλ σε θεωρίες συνωμοσίας. Γενικότερα, οι χρήστες/τριες επιλέγουν να βλέπουν διαφημίσεις οι οποίες είναι σε μορφή βίντεο και έχουν ψυχαγωγικό περιεχόμενο ενώ τις υπόλοιπες συνήθως τις αγνοούν. Υπάρχει επίσης ο φόβος της ανησυχίας για διαρροή προσωπικών δεδομένων μέσω της προβολής των διαφημιστικών μηνυμάτων αλλά και γενικότερα κατά τη διάδραση των χρηστών/τριών με τα ΜΚΔ. Οι χρήστες/τριες των οποίων οι επαγγελματική ενασχόληση σχετίζεται με τη διαφήμιση ή / και το μάρκετινγκ κατανοούν καλύτερα τους λόγους εμφάνισης μιας διαφήμισης στο προφίλ τους στα ΜΚΔ και είναι πιο δεκτικοί στην παρακολούθηση τους. Οι απλοί χρήστες/τριες αγνοούν πολύ πιο εύκολα τις διαφημίσεις και πιστεύουν ότι ο αλγόριθμος εμφάνισης διαφημίσεων είναι στερεοτυπικός και χρειάζεται βελτίωση. Η ολοκλήρωση της έρευνας βοηθά στην ανάπτυξη γνώσης σχετικά με το θέμα της διαφάνειας διαφημίσεων κάτι το οποίο αφορά άμεσα τους χρήστες και τους διαφημιζόμενους.