Αξιολόγηση της επίδρασης βιολογικών σκευασμάτων στα ποιοτικά χαρακτηριστικά καρπών τομάτας σε συνθήκες θερμοκηπίου

Abstract

Ο καρπός τομάτας είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή λαχανικά παγκοσμίως, αναπόσπαστο στοιχείο στην ανθρώπινη διατροφή και ιδιαίτερα γνωστός για την θρεπτική του σύσταση. Ως καλλιέργεια, καταλαμβάνει την τρίτη σε έκταση θέση και κατά συνέπεια αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας. Παρόλ΄αυτά, μεγάλο μέρος της καλλιέργειας έρχεται αντιμέτωπο με ασθένειες οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τόσο την απόδοση, όσο και την ποιότητα της παραγωγής. Σε αυτές, περιλαμβάνονται κυρίως εδαφογενής ασθένειες, οι σημαντικότερες από τις οποίες προκαλούνται από τους μύκητες Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici και Verticillium dahliae και οδηγούν σε σημαντικές απώλειες μεγάλης οικονομικής σημασίας. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, η αντιμετώπιση τους στα πλαίσια της συμβατικής γεωργίας, στηρίζεται κυρίως στην χρήση χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων και δευτερευόντως σε προληπτικά μέτρα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν πολλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Παράλληλα, η δυνατότητα των μυκήτων, να διατηρούνται στο έδαφος για πολλά χρόνια, απουσία ξενιστή, καθιστά τον έλεγχο τους ιδιαίτερα δύσκολο. Σήμερα, πολλές εργασίες καταδεικνύουν ως μια εναλλακτική λύση τη χρήση παραγόντων βιολογικού ελέγχου μέσω της ενίσχυσης της ριζόσφαιρας των φυτών με PGPR ριζοβακτήρια, η οποία δύναται να ενισχύσει την αντιμετώπιση πολλών εδαφογενών ασθενειών και ιδιαίτερα των αδρομυκώσεων. Επιπρόσθετα, πολλές εργασίες υποδεικνύουν τη θετική επίδραση της εφαρμογής των PGPR ριζοβακτηρίων, όχι μόνο στην ανάπτυξη και την αντιμετώπιση φυτοπαθογόνων αιτιών σε καλλιέργεια τομάτας, αλλά και στην ποιότητα των παραγόμενων καρπών. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα πτυχιακή μελέτη είχε στόχο την αξιολόγηση της μεμονωμένης και συνδυαστικής επίδρασης της εφαρμογής δύο σκευασμάτων με παράγοντες βιολογικού ελέγχου, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά καρπών τομάτας θερμοκηπιακής καλλιέργειας σε γλάστρα, που είχαν μολυνθεί τεχνητά με τους μύκητες Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici και Verticillium dahliae. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών αξιολογήθηκαν σε δύο συγκομιδές, μέσω μετρήσεων προσδιορισμού της ολικής οξύτητας, λυκοπένιου, β-καροτένιου, ολικών φαινολικών ουσιών, ολικών φλαβονοειδών ουσιών, αντιοξειδωτικής ικανότητας και δείκτη ωριμότητας. Τα αποτελέσματα δεν έδειξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών στις διαφορετικές επεμβάσεις, εκτός της ολικής οξύτητας, όπου η εφαρμογή ενός από τα βιολογικά σκευάσματα σε μολυσμένα φυτά με το μύκητα V. dahliae, αύξησε την περιεκτικότητα τους σε ολικά οξέα. Συμπερασματικά, φαίνεται ότι τα σκευάσματα που αξιολογήθηκαν δεν επηρέασαν σημαντικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών τομάτας κάτω από τις συνθήκες που πραγματοποιήθηκαν τα πειράματα. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για την καλύτερη κατανόηση της αλληλεπίδρασης των βιολογικών παραγόντων με τα φυτά, τα παθογόνα, την ριζόσφαιρα και το περιβάλλον, καθώς και διερεύνηση της επίδρασης των βιολογικών σκευασμάτων σε πραγματικές συνθήκες παραγωγής για να ξεπεραστούν οι περιορισμοί του πειραματισμού σε θερμοκήπιο με καλλιέργεια φυτών σε γλάστρα.